Hàng năm, chúng ta tạo ra 8.3 tỉ tấn rác thải nhựa và 9 triệu tấn trong đó được xả ra biển, hồ, sông và sẽ phải mất 450 năm để phân hủy tạo ra thiệt hại lâu dài.

Chiếm tỷ lệ lớn trong số rác thải nhựa là vi nhựa, thường không thể nhìn thấy bằng mắt thường. Vi nhựa xâm nhập vào nhiều hệ sinh thái khác nhau bao gồm: nước, đất, không khí. Một trong những khám phá đáng báo động nhất là sự xuất hiện của hạt vi nhựa trong nguồn nước và những tác động tiềm ẩn của chúng đối với sức khỏe con người.

Hạt vi nhựa là gì?

Hạt vi nhựa là những hạt nhựa có kích thước nhỏ hơn 5 mm. Có thể phân loại chúng thành hai nhóm: vi nhựa sơ cấp và vi nhựa thứ cấp. Vi nhựa sơ cấp được sản xuất cho nhiều mục đích khác nhau như các hạt vi nhựa trong các sản phẩm chăm sóc cá nhân. Vi nhựa thứ cấp là những hạt vi nhựa do sự phân hủy của các vật dụng nhựa sau một thời gian sử dụng.

Hạt vi nhựa trong nước uống đến từ đâu?

• • Nước thải và dòng chảy: các hoạt động hàng ngày như giặt quần áo, sử dụng các sản phẩm chăm sóc cá nhân có chứa hạt vi mô, xử lý rác thải nhựa không đúng cách đều góp phần tạo ra hạt vi nhựa vào hệ thống nước thải. Những hạt vi nhựa này có thể tìm thấy ở các vùng nước tự nhiên và cuối cùng là nguồn nước uống.
  • Lắng đọng trong khí quyển: vi nhựa từ nhiều nguồn khác nhau có thể bay vào trong không khí và trở lại mặt đất thông qua sự lắng động trong khí quyển. Điều này có thể làm ô nhiễm nước bề mặt và nước ngầm.
  • Quy trình xử lý nước: Một số hạt vi nhựa có thể được đưa vào trong quá trình xử lý nước chả hạn như sự phân hủy của các vật dụng nhựa lớn hơn được sử dụng trong hệ thống phân phối nước hoặc thông qua việc bổ sung một số hóa chất.

Vi nhựa và sức khỏe con người

Sự hiện diện của hạt vi nhựa trong ước uống làm dấy lên mối nguy hại đối với sức khỏe con người mặc dù toàn thể những ảnh hưởng của chúng vẫn đang được nghiên cứu. Một số mối nguy hại tiềm năng có thể kể tới như:

• • Nuốt phải: Con người có thể nuốt phải hạt vi nhựa trong nước uống. Mặc dù tác động của việc tiêu thụ hạt vi hựa đối với sức khỏe con người vẫn chưa được hiểu đầy đủ nhưng vẫn có lo ngại rằng những hạt này có thể tích tụ trong cơ thể theo thời gian.
  • Ô nhiễm hóa học: hạt vi nhựa có thể hấp thụ và mang theo nhiều hóa chất và độ tố khác nhau bao gồm các chất ô nhiễm hữu cơ khó phân hủy (POP) và kim loại nặng. Nếu nuốt phải, những hóa chất này có thể phát tán trong hệ tiêu hóa, có khả năng gây nguy hiểm cho sức khỏe con người.
  • Sự phát triển của vi sinh vật: vi nhựa trong nước có thể đóng vai trò là bề mặt cho vi khuẩn và các vi sinh vật khác bám vào và phát triển có khả năng ảnh hưởng đến chất lượng nước và sức khỏe con người.

Chúng ta có thể làm gì để giảm thiểu rủi ro?

Để giải quyết vấn đề vi hạt nhựa trong nước uống, cần có một cách tiếp cận toàn diện:

• • Nâng cấp quy trình xử lý nước: Các cơ sở xử lý nước cần được trang bị các phương pháp lọc tiên tiến có khả năng loại bỏ hiệu quả hạt vi nhựa khỏi nguồn nước uống.
  • Giảm sử dụng nhựa: Chính phủ và các ngành công nghiệp phải hợp tác để giảm việc sản xuất và sử dụng nhựa dùng một lần. Khuyến khích sử dụng vật liệu thay thế và các sáng kiến tái chế để giảm thiệu ô nhiễm nhựa.
  • Nhận thức và giáo dục cộng đồng: Nâng cao nhận thức về tác động của ô nhiễm nhựa đối với nguồn nước và sức khỏe con người là rất quan trọng. Giáo dục công chúng về việc sử dụng nhựa có trách nhiệm và xử lý rác thải đúng cách có thể thúc đẩy những thay đổi hành vi tích cực.
  • Nghiên cứu và giám sát: Cần tiếp tục nghiên cứu để hiểu được toàn bộ mức độ ô nhiễm của vi nhựa trong nước uống và những tác động tiềm ẩn đối với sức khỏe. Việc giám sát thường xuyên các nguồn nước có thể giúp xác định các điểm nóng ô nhiễm và đánh giá hiệu quả của các nỗ lực giảm thiểu.
  • Hạt vi nhựa trong nước uống là mối lo ngại về môi trường và sức khỏe cộng đồng và cần được quan tâm cũng như có những hành động khẩn cấp. Khi quy mô ô nhiễm nhựa tiếp tục gia tăng, các các nhân, cộng đồng, chính phủ và các ngành công nghiệp phải cùng nhua giải quyết thách thức này. Bằng các áp dụng các biển pháp bền vững, thúc đẩy sử dụng nhựa có trách nhiệm và đầu tư vào công nghệ xử lý nước tiên tiến, chúng ta có thể bảo vệ nguồn nước quý giá và đảm bảo một tương lai lành mạnh hơn của các thế hệ mai sau.